Gezocht: rector (M/V/X)

over functietitels  

Beroepsnamen en functietitels als ‘rector’, ‘professor’ of ‘docent’ kunnen de taalgebruiker louter mannelijk in de oren klinken. Dergelijke woorden hebben vaak een andere gevoelswaarde dan hun vrouwelijke variant. Denk maar aan ‘directeur’ versus ‘directrice’. En bij woorden als ‘ontwerpster’ denken we sneller aan een vrouw die interieurs decoreert, minder aan een vrouwelijke ingenieur die bruggen ontwerpt. De wetenschap heeft daar een naam voor: male bias. Er bestaat zelfs een raadsel over dit fenomeen: 

Een vader en zoon krijgen een auto-ongeluk. De vader is dood, de jongen is zwaargewond. Als de jongen in het ziekenhuis de operatiekamer wordt ingereden, reageert de chirurg ontzet: “Help, ik kan mijn eigen zoon toch niet opereren!” 
Hoe kan dit? 

Roepen mannelijk klinkende beroepstitels ook bij jou automatisch het beeld op van een man of had jij meteen begrepen dat de moeder de chirurg is van de zwaargewonde jongen? 

Hoe zorg je voor functietitels die iedereen aanspreken?  

Er zijn verschillende opties waaruit je kan kiezen al naargelang van de situatie. 

  • Kies een neutrale variant of synoniem als een woord expliciet naar een man of vrouw verwijst 
    bv. geneesheer > arts  
    bv. ombudsman > ombudspersoon  
    bv. raadsman > advocaat  
    bv. vroedvrouw > verloskundige 
    bv. poetsvrouw > poetshulp
  • Kies een neutrale variant of synoniem als mannelijk of vrouwelijk klinkende woorden worden gebruikt 
    bv. arbeider>arbeidskracht
     
    bv. verpleegster > verpleegkundige 
    bv. bibliothecaris > bibliotheekmedewerker  
    bv. secretaresse > secretariaatsmedewerker 
  • Gebruik in vacatures de toevoeging van m/v/x als een woord expliciet naar een man of vrouw verwijst 
    bv. timmerman>timmerman (v/x/m) 
     
    bv. vroedvrouw > vroedvrouw (x/m/v) 
  • Gebruik in vacatures de toevoeging van m/v/x als mannelijk of vrouwelijk klinkende woorden worden gebruikt 
    bv. chirurg>chirurg (m/x/v)
     
    bv. student > student (v/m/x) 
    bv. directeur > directeur (m/v/x) 
    bv. professor > professor (v/m/x) 
    bv. rector > rector (m/v/x) 
    bv. secretaris > secretaris (x/m/v) 

Wat doe je als je toch een heel specifieke groep wil aanspreken? 

  • Vervrouwelijk de mannelijk klinkende beroepsnaam (of omgekeerd)
    bv. onderzoeker>onderzoekster
     
    bv. docent > docente 
    bv. student > studente 
    bv. poetsvrouw > poetsman 
  • Gebruik een genderadjectief
    Als het relevant is om het geslacht te benoemen of als je expliciet gelijke kansen wil benadrukken kan je de toevoeging van een genderadjectief overwegen. 
    bv.
    hoogleraar> vrouwelijke hoogleraar 
    bv. secretaris > vrouwelijke secretaris 
    bv. gynaecoloog > vrouwelijke gynaecoloog (voor patiënten die een vrouwelijke arts willen) 
    bv. directeur > genderfluïde directeur (voor een transgender infopunt)